De auteur, Wilma Berkhout, woont in Helmond en is oud-belastinginspecteur. Weer dreigen kortingen op de pensioenen. Door de opgelegde rekenrente dreigt het systeem zichzelf op te blazen. De regering en DNB gijzelen de gepensioneerden met de lage rekenrente om zo de door de coalitie gewenste veranderingen in het pensioenstelsel af te dwingen.
Dinsdag 22 januari 2019 stemde de Tweede Kamer over het wetsvoorstel van Martin van Rooijen (50Plus) om tijdelijk de discontovoet, de rekenrente voor het berekenen van de pensioenverplichtingen, van 1,5 % naar 2 % te verhogen. Daarmee zouden de mogelijke en nu meer waarschijnlijke kortingen op de pensioenen worden voorkomen. Tijdelijk omdat met een pensioenakkoord en nieuwe regels, het systeem en daarmee de regels meer bestendig worden gemaakt. Het pensioen wordt dan minder afhankelijk van de grillen van de huidige gehanteerde rekenrente voor het waarderen van de verplichtingen. Er wordt nu zoveel zekerheid geëist (die er overigens nooit zal zijn), dat het systeem door de huidige wettelijke regels zichzelf opblaast.
De coalitie houdt met de regelgeving en de discretionaire bevoegdheid van De Nederlandse Bank de pensioenen in de tang. Onder het mom van zekerheid en prudentie. De overheid “bemoeit” zich in die zin met de pensioenen (die van de sociale partners en de gepensioneerden zijn) door middel van de Pensioenwet. Zij heeft een zorgplicht naar alle pensioendeelnemers. De vraag is zelfs of De Nederlandse Bank met zijn opdracht aan de fondsen, deze lage rekenrente te hanteren, niet tegen de bedoeling van de wetgever in gaat. Want de zorgplicht wordt nu feitelijk een vernielzucht.
De regels kunnen gewoon zonder nadelen of meer risico veranderd worden door de wetgever. De te lage rekenrente maakt dat ten opzichte van het grote vermogen van alle pensioenfondsen (ruim 1400 miljard) een veel te hoog bedrag aan verplichtingen moet worden gereserveerd. Daardoor is de dekkingsgraad optisch veel te laag. Want bij een beetje stijging van de rente schiet de dekkingsgraad omhoog en kan er gewoon geïndexeerd worden. Krijgen de pensioenopbouwers wel “waar” voor hun geld in de vorm van een geïndexeerde aanspraak? Op dit moment lopen die laatsten al 20 % pensioenopbouw mis door de lage rekenrente. Dat wil zeggen: zij krijgen straks geen 70 % van het middelloon, maar nu nog maar 50 %. De werknemers zijn op dat punt dus ook de klos. Bij de komende kortingen (als de dekkingsgraad onder de 104,2 % is,) is dat dus definitief. Dat kan niet meer gerepareerd c.q. ingehaald worden.
Beklemd vermogen Het vermogen ligt als het ware beklemd, zoals Professor Frijns het noemt. De deskundigen zijn het erover eens dat de rente voor de premies en de verplichtingen gelijk moeten zijn en dus de verplichtingenrente hoger. Ondertussen bespaart de overheid door niet te indexeren miljarden op het ABP. De belangen van werkgever en de BV Nederland lopen hier volstrekt door elkaar. Belangenverstrengeling heet dat. De overheid als werkgever wordt overschaduwd door de belangen van de overheid als BV Nederland. De leraren en politiemensen en miljoenen andere pensioendeelnemers zijn de dupe en betalen letterlijk de rekening via hun te lage pensioen. Terwijl er voor zeventig jaar geïndexeerd pensioen in de fondsen zit. Straks blijft er van de ruim 1400 miljard straks al 500 miljard onbenut “over” dat niet wordt uitgekeerd aan de huidige pensioendeelnemers. Wie of wat krijgt dat dan? De uitkomst van de te lage discontovoet van DNB, is dus dat uw pensioen minder en minder “waard” wordt, verdampt. Zoals ook de deskundigen maandag 21 januari 2019 in de bijzondere zitting voorafgaand aan de stemming van dinsdag 22 januari zeiden: “dit is een politieke keuze en geen natuur-of marktverschijnsel.” Er is geld genoeg. Beklemd vermogen dus, zei Jean Frijns.
De coalitie stemde het wetsvoorstel weg. Hadden ze maar het pensioenakkoord niet moeten laten klappen, zei Rutte eigenlijk: “U moet onze voorwaarden maar accepteren, anders bloedt u maar door minder pensioen.” De coalitie, vooral D’66 wil persoonlijke potjes bij Verzekeringsmaatschappijen. Dan zijn die gered, maar de pensioendeelnemers betalen meer premie, dure advieskosten (wie kan er zelf zo goed beleggen als de pensioenfondsen?) en krijgt straks een veel lagere uitkering. De collectieve pensioenen afgebroken en tot verdienmodel maken voor de verzekeringsmarkt. Riekt dit niet naar chantage? U wordt voor de heilige marktwerking van uw pensioen beroofd door een politieke keuze van de huidige coalitie. Kijken of het wetsvoorstel van GroenLinks en 50 Plus om de hersteltermijn voor de pensioenfondsen met twee jaar te verlengen, waardoor acute en definitieve kortingen ook voorkomen worden, wel een meerderheid in de Tweede Kamer haalt. Maar ook dan wordt u nog steeds elk jaar gekort op de indexering, zowel van uw pensioenuitkering als van de opbouw van uw pensioen. Wilma Berkhout Helmond, 25 januari 2019
*) Een opiniestuk wordt geplaatst met instemming van het bestuur, de auteur is verantwoordelijk voor de inhoud