Nieuwsbrief Koepel Gepensioneerden zaterdag 16 oktober 2021
Iedereen erop vooruit! Behalve gepensioneerden dan, Kansen inschatten rondom pensioenakkoord, Ouderen oplossing, niet probleem wooncrisis, Vragenlijst Prettig Ouder worden.

Afgelopen donderdag verscheen een onderzoek van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) naar de koopkracht in Nederland. Dat leidde overal tot de kop dat die in de loop der jaren fors is gestegen.

Goed nieuws natuurlijk, maar helaas maar het halve verhaal. Zo kom je bijvoorbeeld in dit artikel dat de NOS publiceerde echt hélemaal aan het einde (en dan nog behoorlijk kort) pas tegen welke groep z’n koopkracht nou net níet heeft zien stijgen de afgelopen jaren. Koopkracht in 40 jaar tijd met bijna 60 procent omhoog | NOS

U raadt het al: dat zijn de gepensioneerden. De afgelopen tien jaar daalde hun koopkracht gemiddeld met 5%. Oorzaak daarvan is uiteraard het gedurende die periode niet of nauwelijks verhoogd zijn van de aanvullend pensioenen (bij honderdduizenden mensen is dat pensioen zelfs verláágd). Het verschil in koopkrachtontwikkeling tussen gepensioneerden en andere Nederlanders is overigens een stuk groter dan die 5%. Want terwijl gepensioneerden inleverden, kregen anderen er dus juist geld bij.

Uit het bovenstaande kunnen twee conclusies worden getrokken: het is de hoogste tijd dat pensioenen weer worden geïndexeerd (de Koepel Gepensioneerden pleit daar dan ook stevig voor). En dat senioren niet alleen onderaan de koopkrachtlijstjes bungelen, maar ook achteraan staan als het gaat om aandacht voor hun situatie. Want de kop van bijgaand NOS-artikel (én van het CBS-onderzoek zelf overigens) had natuurlijk niet moeten zijn ‘Koopkracht in 40 jaar tijd met bijna 60 procent omhoog’, maar ‘Iedereen erop vooruit! Behalve gepensioneerden dan.’

Zoals boven dit stukje staat.

De druk die de Koepel Gepensioneerden en andere seniorenorganisaties al een tijdje zetten op de uitwerking van het pensioenakkoord begint effect te hebben. Aan tafel met kabinet, vakbonden en werkgevers. En in de Tweede Kamer. En dat is nodig, want juist in die uitwerking moeten nog heel belangrijke knopen worden doorgehakt. Over snel indexeren, eerlijk overstappen naar een eventueel nieuw stelsel en meer zeggenschap voor gepensioneerden bijvoorbeeld.

Partijen die het akkoord sloten, schuiven in onze richting op. Maar we zijn er zeker nog niet. En ook de Tweede Kamer laat zich inmiddels horen. Deze week opnieuw met een motie om van de huidige rekenrente af te stappen. Die haalde ook deze keer in de verste verte geen meerderheid (waardoor partijen bij het akkoord zich elke keer meer gesterkt voelen in hun opvatting dat ze daar dus niks aan hoeven doen).

Interessanter was de stemming bij een andere motie: die vroeg om snelle indexatie, maar dan zonder ‘koppelverkoop’ met het pensioenakkoord (zie ook de Nieuwsbrief van vorige week.) Ook die motie haalde het niet, maar opvallend daarbij was dat de PvdA vóór stemde. En dus tegen de wens van het kabinet in ging. Nu die partij niet meedoet aan een nieuw kabinet, dat kabinet in de Eerste Kamer geen meerderheid heeft en dus steun bij oppositiepartijen moet zoeken, zou dat een interessante ontwikkeling kunnen zijn: de PvdA gaat dus niet bij het kruisje tekenen.

Nu had men al eerder gemeld dat men dat niet zou doen, maar het lijkt er nu op dat daadwerkelijk de eerste stappen worden gezet om de prijs voor een eventuele vóórstem flink op te schroeven. Met als impliciete boodschap dat een tegenstem uiteindelijk ook tot de mogelijkheden behoort.

Net zoals het pensioendebat laat ook de crisis op de woningmarkt zich makkelijk ‘framen’ in een beeld van jong versus oud. Vorige week zei staatssecretaris Wiersma (die minister Koolmees vervangt) nog dat bij indexatie het gevaar bestaat dat ouderen de pensioenpot opeten en jongeren straks ‘de hond in de pot vinden’. En zo is rondom wonen het begrip ‘woonschaamte’ geïntroduceerd: ouderen zouden zich moeten schamen dat ze in hun (ruime) huizen blijven zitten, zodat er voor jongeren geen plek is.

Twee keer grote onzin natuurlijk: de aanvullende pensioenen kunnen zonder nadelige gevolgen geïndexeerd worden en ouderen kúnnen vaak niet verhuizen vanwege het gebrek aan geschikte woonruimte. Maar het is een beeld waarbij je als oudere al snel met 2-0 achterstaat.

Dat beeld probeert de Koepel Gepensioneerden om te buigen. Met effect: er wordt inmiddels gesproken over snelle indexatie van pensioenen en het besef dat ouderen niet het probleem van de wooncrisis zijn maar de oplossing dringt steeds meer door.

Afgelopen week nog meldde een aantal deskundige partijen op de woningmarkt dat de sleutel voor het oplossen van de problemen ligt bij het creëren van passende woningen voor senioren. Verhuizen zij, dan komt de noodzakelijke doorstroming op de woningmarkt pas echt op gang. Ga maar na: een oudere die verhuist, laat een woning na die vaak geschikt is voor een gezin, dat op haar beurt ruimte maakt voor bijvoorbeeld starters. Voorwaarde voor die doorstroming is dan uiteraard wel dat er meer voor senioren passende woningen worden gebouwd. Passend bij wat senioren willen én bij wat ze kunnen betalen. Om daar achter te komen, moeten ouderen en hun organisaties vaker bij het woonbeleid worden betrokken. Precies dat standpunt verkondigt de Koepel Gepensioneerden al een tijdje.

Overigens nam de Tweede Kamer (na lobby door de Koepel en andere seniorenorganisaties) onlangs een motie aan waarin het nieuwe kabinet wordt opgedragen met een nationaal woonakkoord voor ouderen te komen. Niet met veel mooie woorden, maar met concrete aantallen en jaartallen.

De gezamenlijke ouderenorganisaties willen zich hard maken voor een breed en goed regeringsbeleid op ouder worden.

Daarom doet de Koepel Gepensioneerden samen met ANBO en KBO-PCOB een peiling over hoe zij het ouder worden ervaren. Wij zijn benieuwd wat u nodig heeft om goed ouder te kunnen worden. Wat ervaart u bijvoorbeeld als plus- of minpunt en voelt u zich gewaardeerd binnen de samenleving?

Aan de hand van uw ondervindingen kunnen we het nieuwe kabinet nog beter duidelijk maken wat er de komende jaren moet gebeuren.

Wilt u hiervoor deze korte vragenlijst invullen? Het kost u maar een paar minuten van uw tijd. Alvast hartelijk dank voor uw medewerking.

De bedoeling is om de uitslag van deze peiling (het invullen duurt ca. 5 minuten) te presenteren als er een nieuw kabinet is.