Nieuwsbrief Koepel Gepensioneerden dinsdag 12 januari 2021
Opnieuw oprispingen over het eigen woningbezit

Met verbazing en verontwaardiging hebben we kennisgenomen van de publicatie van de Nederlandse Bank (DNB) waarin ze de suggestie doen om het eigen woningbezit in het belastingsysteem over te brengen naar box drie. Dat wil concreet zeggen, dat, als dat gebeurt, over de waarde van het huis onder aftrek van de hypotheeklast, vermogens-belasting moet worden betaald. En dat terwijl de overheid bewust het eigen woningbezit heeft willen stimuleren en er via regelgeving op heeft aangedrongen de woning in de loop van de jaren af te lossen.

Het advies om de eigen woning onder te brengen in Box 3 is niet nieuw. Al jarenlang zijn er ambtenaren van financiën die dit idee inbrengen om allerlei belastingverhogingen mogelijk te maken, zonder dat dit direct als belastingverhoging op inkomsten wordt gezien. De grote vraag is waarom DNB nu weer opnieuw met deze oprisping komt. We kunnen een heel dispuut houden over de vraag waar DNB zich mee bemoeit, maar het past helaas wel bij hun taken. Het is overigens wel een aparte discussie waard om de taken van DNB (ook wat betreft de pensioenen) eens tegen het licht te houden en daarin veranderingen aan te brengen maar het advies wat ze nu geven is slecht voor onze samenleving en de afspraken die zijn gemaakt. Het vertrouwen van de burgers in de overheid is al niet groot en zal door zo’n maatregel nog verder dalen. Datzelfde geldt het DNB-alternatief om het huurwaardeforfait te verhogen.

De consequenties? Neem mensen met een kleine beurs, die op aandringen van de overheid toch overgegaan zijn tot de aanschaf van een eigen huis. Voor veel ouderen geldt dat hun huis door de ontwikkelingen in prijs sterk is gestegen. Daardoor zijn ze in de loop van de tijd steeds meer onroerendzaakbelasting gaan betalen. En als het huis is afgelost betalen ze ook belasting over het zogenoemde huurwaardeforfait. Maar gelukkig hoeven ze over de waarde van het huis geen vermogensbelasting te betalen. Dat zou ook desastreus zijn. De AOW met een klein aanvullend pensioen is geen vetpot. Als zij over het eigen huis vermogensbelasting moeten gaan betalen, komen ze in grote problemen. Maar ook mensen met een groter aanvullend pensioen zullen deze manoeuvre zien als een slinkse wijze om aan inkomens-nivellering of aan verkapte verhoging van de inkomstenbelasting te doen. Als de overheid tot het voorgestelde beleid over gaat is er sprake van onbetrouwbare overheid, een overheid waar je bij het beleid in het vervolg dus altijd twijfels moet hebben, want: “Ze kunnen op elk gewenst moment weer veranderen, met alle consequenties van dien”.

Nu zegt DNB in een reactie dat het voorstel inhoudt, dat je geleidelijk aan tot die verandering zult moeten overgaan en dat je daarmee het mogelijk maakt om beleid bij te stellen. Natuurlijk, omstandigheden veranderen en dat zal je moeten betrekken bij nieuw te formuleren beleid. Maar oprispingen als deze missen elke onderbouwing, terwijl de consequenties voor veel oudere mensen (die toch al jaren niet geïndexeerd zijn) groot en voor sommigen zelfs desastreus zijn.

Wat DNB wel aangeeft is dat de verschillen tussen huurders en mensen met een eigen woning steeds groter worden, vooral in het westen van het land en in stedelijke gebieden, en dat dit de zoektocht naar fiscale mogelijkheden tot verkleinen rechtvaardigt. Los van het feit dat het nu juist de bedoeling was om het eigen woningbezit te stimuleren, zou DNB eigenlijk moeten bewaken dat het overheidsbeleid betrouwbaar is. Ze zouden er ook op kunnen wijzen, dat de problemen vooral te danken zijn aan een gebrek aan adequaat huisvestingsbeleid. Daar komt nog bij dat de situatie voor eigen woningbezitters nadelig wordt beïnvloed als de hypotheekrentes weer omhoog gaan. Kortom, door het aandragen van eenzijdige oplossingen voor door eigen beleid veroorzaakte problemen, ben je verkeerd bezig. Ten koste van heel veel gepensioneerden.

Als je toch iets wilt doen aan de te grote verschillen, dan zou, tot het moment dat er meer woningaanbod is gerealiseerd, aanpassing van het huurbeleid een veel beter en directer middel zijn. De echte oplossing is natuurlijk het stimuleren van de woningbouw, vooral voor huurders met een kleine beurs. Daarop gerichte adviezen missen we ten zeerste. Terwijl we, als we ons daarop meer zouden richten, eindelijk af zijn van de voortdurende stroom van oprispingen van mensen en instanties die het aan de verkeerde kant zoeken.